Hamiləlikdə ana südü ilə bəsləmə: təhlükəsizlik faktlarla

Ana südü körpə üçün optimal qida hesab olunur və Dünya Səhiyyə Təşkilatı körpələrin ilk altı ay yalnız ana südü ilə qidalanmasını, sonrakı dövrdə isə əlavə qidalarla birlikdə ən azı iki yaşa qədər südvermənin davam etdirilməsini tövsiyə edir. Lakin qadın hamilə qaldıqda, öncəki uşağını əmizdirməyə davam edib-etməməsi ilə bağlı suallar yaranır. Bu, anaları düşündürən mühüm məsələlərdən biridir və ən çox verilən suallar arasında südvermənin hamiləlikdə təhlükəli olub-olmaması, uşaqlıq yığılmalarının doğuşa səbəb ola biləcəyi, südün keyfiyyətinin dəyişib-dəyişmədiyi kimi məqamlar yer alır.

Əmizdirmə zamanı oksitosin hormonu ifraz olunur və bu hormon uşaqlığın yığılmasına səbəb ola bilər. Normal, sağlam hamiləliklərdə bu yığılmalar adətən təhlükəli sayılmır və vaxtından əvvəl doğuş riski yaratmır. Lakin daha əvvəl erkən doğuş keçirmiş, tez-tez qanaması olan və ya plasenta previa kimi riskli vəziyyəti olan qadınlarda südvermə bəzən arzuolunmaz nəticələrə gətirib çıxara bilər. Belə hallarda hamiləliyin gedişinə görə fərdi qərar qəbul etmək və həkimlə məsləhətləşmək zəruridir.

Hamiləlik və südvermə eyni vaxtda olduqda ananın orqanizmi daha çox enerji, zülal, dəmir və kalsium tələb edir. Əgər ana bu ehtiyacı qarşılamazsa, anemiya, sümük zəifliyi, yorğunluq və zəif immunitet kimi problemlərlə qarşılaşa bilər. Bu səbəbdən hamilə qadının qidalanmasına xüsusi diqqət ayrılmalı, mütəmadi nəzarət aparılmalı, lazım gəldikdə dəmir və vitamin əlavələri qəbul edilməlidir.

Araşdırmalar göstərir ki, hamiləlik dövründə südün tərkibi əsasən dəyişmir və öncə dünyaya gələn körpə üçün təhlükəsiz qalır. Ana südü immuniteti gücləndirən qoruyucu maddələrlə zəngin olaraq qalır və uşağın sağlamlığına fayda verir. Südvermədə yaranan çətinliklər daha çox ananın döşlərindəki həssaslıq və fiziki yorğunluqla bağlıdır, südün keyfiyyəti ilə yox. Bu səbəbdən çox vaxt əmizdirməni davam etdirmək mümkündür.

Bəzi qadınlar doğuşdan sonra həm yeni doğulan körpəni, həm də daha böyük uşağı eyni vaxtda əmizdirirlər. Bu vəziyyət “tandem südvermə” adlanır və araşdırmalara görə təhlükəsizdir. Sadəcə olaraq ananın əlavə kalori və qida qəbul etməsi vacibdir ki, həm öz sağlamlığını, həm də uşaqlarının ehtiyaclarını qarşılaya bilsin. Həkim və əmizdirmə məsləhətçisi nəzarəti altında tandem südvermə həm ana, həm də uşaqlar üçün faydalı ola bilər.

Bununla belə, südvermənin məsləhət görülmədiyi hallar da mövcuddur. Vaxtından əvvəl doğuş təhlükəsi, izah olunmayan qanamalar, plasenta previa, uşaqlıq boynunun yetməzliyi, çoxdöllü hamiləlik və ya ciddi xroniki xəstəliklər bu hallara aiddir. Belə vəziyyətlərdə əmizdirmə yalnız həkimin göstərişi ilə dayandırılmalı və ya məhdudlaşdırılmalıdır.

Ümumiləşdirsək, sağlam hamiləliklərdə südverməyə davam etmək adətən təhlükəsizdir və ana südü öz qidalandırıcı və immunoloji dəyərini qoruyur. Əsas diqqət ananın düzgün qidalanmasına, sağlamlıq göstəricilərinə və hamiləliyin risk faktorlarına yönəldilməlidir. Əgər riskli hallar mövcuddursa, ən doğru qərar həkimlə məsləhətləşərək verilməlidir. Beləliklə, hər bir qadın üçün yanaşma fərdi olmalı və ana südünün faydaları barədə maarifləndirici məlumatlar analara daha sağlam seçim etməyə kömək etməlidir.

Müəllif: Zivər Eldarova

Ginekoloq